De Wet geldt voor vrijwel alle ambtenaren. Uitgezonderd zijn rechters, officieren van justitie en ambtenaren bij politie en defensie. Ook politieke ambtsdragers, zoals Kamerleden, burgemeesters en wethouders zijn uitgezonderd.
Wat zijn de belangrijkste wijzigingen door de Wet?
Ambtenarenwet wordt gewijzigd
De Ambtenarenwet blijft bestaan maar het begrip ambtenaar gaat veranderen. Volgens de nieuwe Ambtenarenwet is een ambtenaar degene die een arbeidsovereenkomst heeft bij een overheidswerkgever. Er zijn werknemers die door deze wijziging ambtenaar worden, terwijl ze dat eerst niet waren. Bijvoorbeeld werknemers die werkzaam zijn bij het UWV, de SVB en de Nederlandse Bank. In de nieuwe Ambtenarenwet wordt tevens bepaald wie de overheidswerkgevers in de zin van de wet zijn. Verder staan in deze wet alle regels die betrekking hebben op de bijzondere positie van ambtenaren. Denk bijvoorbeeld aan het afleggen van de eed of belofte, de geheimhoudingsverplichting en bepalingen met betrekking tot nevenwerkzaamheden.
Arbeidsovereenkomst in plaats van aanstelling
Het ambtenarenrecht wordt op dit moment gekenmerkt door een aanstelling. Verder zijn er rechtspositieregelingen waarin collectieve afspraken over arbeidsvoorwaarden zijn gemaakt. Na de wetswijziging werken ambtenaren niet meer op basis van een aanstelling, maar op basis van een arbeidsovereenkomst. De huidige ambtenaren die onder de Wet vallen krijgen op de dag dat de Wet in werking treedt automatisch (van rechtswege) een arbeidsovereenkomst. Daarnaast zullen de rechtspositieregelingen vervangen moeten worden door cao’s. Dit moet bij voorkeur gebeuren vóórdat de wet in werking treedt. De bestaande arbeidsvoorwaarden zoals salaris, verlofdagen, werktijden en bijvoorbeeld studiefaciliteiten blijven gehandhaafd.
Het reguliere arbeidsrecht (ontslagrecht) wordt van toepassing
Ambtenaren kunnen straks ontslagen worden na toestemming van het UWV of door ontbinding van de arbeidsovereenkomst door de kantonrechter. De procedure bij ontslag gaat dus wezenlijk veranderen. De rechtsbescherming zal net als voor gewone werknemers een privaatrechtelijk karakter krijgen. Bezwaar- en beroepsprocedures bij de bestuursrechter zijn verleden tijd.
Wacht niet te lang
De inwerkingtredingsdatum van 1 januari 2020 lijkt nog ver weg. Toch is het van belang om nu al na te gaan of de Wet voor u als werkgever of werknemer een wijziging meebrengt.
Met name voor overheidswerkgevers is het belangrijk om nu al kennis over het arbeidsrecht in huis te halen. Er zullen te zijner tijd arbeidsovereenkomsten moeten worden opgesteld en er moeten collectieve arbeidsovereenkomsten worden gesloten. Daarom is het zaak om alle aanstellingen met bijbehorende (collectieve) arbeidsvoorwaarden in kaart te brengen vóór inwerkingtreding van de Wet.