Meer duidelijkheid over plannen ZZP
Afgelopen week is op de website Internetconsultatie.nl het conceptwetsvoorstel bekendgemaakt met de titel “Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden”. Dit concept beoogt meer duidelijkheid te creëren voor werkgevers en ZZP-ers bij de beantwoording van de vraag of een bepaalde arbeidsverhouding nu moet worden gezien als een arbeidsovereenkomst (met alle civielrechtelijke en fiscale gevolgen van dien) of dat sprake is van een overeenkomst van opdracht met een zelfstandig ondernemer.
Huidige definitie arbeidsovereenkomst
De definitie van een arbeidsovereenkomst in de wet is op dit moment beperkt tot de volgende elementen:
- verrichten van arbeid
- gedurende een zekere tijd
- tegen loon
- in dienst van een ander
In veel situaties zal ook een ZZP-er vallen onder deze definitie, nu zo’n werkrelatie vrijwel altijd de eerste drie elementen omvat. Tot nu toe werd het onderscheid tussen een ZZP-constructie en een arbeidsovereenkomst dan ook vooral gezocht in het vierde element “in dienst van een ander”, ook wel bekend als de gezagsrelatie.
Nieuwe definitie
Het begrip gezagsrelatie wordt in de nieuwe wettekst nader ingevuld: dit vormt de kern van de wijziging van de definitie van een arbeidsovereenkomst in het conceptwetsvoorstel. De concept wettekst stelt dat sprake is van een gezagsrelatie:
- als er werkinhoudelijke aansturing plaatsvindt, of
- als de arbeid die verricht wordt of de werknemer die die arbeid uitvoert, is ingebed in de organisatie van de werkgever, en
- werknemer deze arbeid niet voor eigen rekening en risico verricht.
Is sprake van alle of een combinatie van deze drie elementen, dan dient een afweging plaats te vinden: is in zwaarwegendere mate sprake van aansturing door de werkgever en/of inbedding in de organisatie, in vergelijking met het voor eigen rekening en risico verrichten van het werk, dan zal sprake zijn van een arbeidsovereenkomst. Er komen nadere regels, waarmee inkleuring zal worden gegeven aan de begrippen werkinhoudelijke aansturing, inbedding in de organisatie en het verrichten van arbeid voor eigen rekening en risico.
In de concept-memorie van toelichting wordt al een voorzet gegeven: bij werkinhoudelijke aansturing gaat het om de feitelijke vaststelling of een werkgever instructies en aanwijzingen kan geven die door de werkende opgevolgd moeten worden, maar ook om de mogelijkheid van een werkgever om (tussentijds) het werk te controleren en aanwijzingen te geven hoe het anders moet. Bij inbedding van het werk zal moeten worden gekeken naar (onder meer) de vraag of de werkzaamheden feitelijk de kernactiviteit van de onderneming betreffen, net als de vraag of er andere werknemers zijn die hetzelfde werk doen en die wel in loondienst zijn.
Wat betreft het verrichten van werkzaamheden voor eigen rekening en risico zal (onder andere) worden beoordeeld, of er gebruik gemaakt wordt van eigen bedrijfsmiddelen door de zelfstandige, de (relatief korte) duur van de werkzaamheden, wie het financiële risico draagt van de verrichte werkzaamheden en de vraag of de werkende specifieke kennis/expertise heeft die binnen het bedrijf niet voorhanden is.
Bodemtarief
In het conceptwetvoorstel is daarnaast voorzien in een uurtarief dat in grote mate de grens bepaalt tussen ondernemerschap en een arbeidsovereenkomst: worden de werkzaamheden voor een uurtarief van minder dan EUR 32,24 per uur verricht, dan wordt vermoed dat sprake is van een arbeidsovereenkomst. Er vindt dan een omkering van de bewijslast plaats: partijen kunnen tegenbewijs leveren dat wel sprake is van een ZZP-constructie en een overeenkomst van opdracht. Het genoemde bedrag wordt steeds geïndexeerd met de stijging van het minimumloon.
U kunt desgewenst tot 10 november aanstaande reageren op het conceptwetsvoorstel via de website Internetconsultatie.nl. Wij zullen u in elk geval op de hoogte houden van het vervolg van het wetgevingstraject.
